Ogólne przepisy odnoszące się do wyglądu celi mieszkalnej
To jakie warunki życiowe i zasady muszą spełnić więzienne cele określa art. 30 Konstytucji RP oraz tak zwane Europejskie Reguły Więzienne. Zgodnie z art. 30 Konstytucji przyrodzona i niezbywalna godność człowieka jest nienaruszalna. Jej poszanowanie i ochrona stanowią natomiast obowiązek władz publicznych.
Zgodnie z nimi osadzonym ma przysługiwać szacunek, godność oraz poszanowanie prywatności (w granicach możliwości). Ponadto w art. 102 pkt 1 kodeksu karnego wykonawczego jest mowa, że : „Skazany ma prawo do odpowiednich warunków bytowych, pomieszczeń i odpowiednich warunków higieny”. Osadzeni mają być rozmieszczani w celach z uwzględnieniem m.in.:
- klasyfikacji osadzonego – w tym płeć, wiek, historia ewentualnych wcześniejszych zatargów z prawem oraz rodzaj i charakter przestępstwa, za które został skazany;
- rozróżnienia aresztowanego tymczasowo od skazanego;
- zadbania o utrzymanie porządku, spokoju oraz bezpieczeństwa w więzieniu;
- troski o odpowiednią atmosferę pośród skazanych;
- zalecenia rehabilitacyjne, psychologiczne i zdrowotne;
- zapobiegania autoagresji i zachowaniom autodestrukcyjnym w przypadku osadzonych, wykazujących takie skłonności.
Uwaga! Skazanych rozmieszcza się w celach, uwzględniając w szczególności płeć i wiek.
Rodzaje i typy cel
W zakładzie karnym wyróżniamy cele:
- ogólne,
- izolacyjne,
- zabezpieczające,
- przejściowe,
- monitorowane.
Poza powyższym rozróżniamy cele jednoosobowe i wieloosobowe.
Tradycyjny przyjęty podział cel różni się też ze względy na typ zakładu karnego. Wyróżniamy cele w zakładzie karnym:
- typu zamkniętego: Cele są zamknięte niemal 24/h z wyjątkiem czasu przeznaczonego na spacer i załatwienie innych spraw, których osadzony dokonuje poza celą mieszkalną. Są to np. wizyty u wychowawcy, psychologa, lekarza, korzystanie z widzenia czy z samoinkasującego aparatu telefonicznego. Cela zabezpieczona kratami zewnętrznymi.
- typu półotwartego i otwartego: Skazani mogą przemieszczać się swobodnie w obrębie swojego oddziału, a także między celami, ponieważ cele mieszkalne nierzadko pozostają otwarte przez całą dobę lub znaczną jej część. Tutaj urządzenia sanitarne mogą znajdować się poza celami mieszkalnymi.
Ogólne zasady panujące w celach mieszkalnych w zakładzie karnym
- Powierzchnia celi mieszkalnej: Zgodnie z art. 110 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego, minimalna powierzchnia na jednego osadzonego w celi nie może być mniejsza niż 3 m2 – co stanowi jedną z mniejszych powierzchni pośród innych krajów europejskich.
- Warunki bytowe w celi mieszkalnej: Osadzonemu przysługuje niezbywalne prawo do dysponowania miejscem do snu, infrastrukturą do zachowania higieny osobistej, niezakłóconym przepływem powietrza oraz komfortową i dostosowaną do warunków zewnętrznych temperaturą.
- Wyposażenie celi mieszkalnej: Skazany musi mieć dostęp do odpowiedniego oświetlenia np. do nauki, czytania lub wykonywania pracy. W celi znajdować się musi stół, szafka, stołek (wszystko to w ilości odpowiadającej liczbie zakwaterowanych w celi). Ponadto, w każdej celi znajdować się powinny odpowiednie narzędzia i środki do samodzielnego utrzymania porządku.
Podsumowanie
Warunki panujące w celach zakładów karnych są ściśle regulowane przez polskie prawo oraz międzynarodowe standardy, takie jak Europejskie Reguły Więzienne. Zgodnie z Konstytucją RP, każdy osadzony ma prawo do poszanowania godności, prywatności oraz odpowiednich warunków bytowych. Cele więzienne różnią się w zależności od ich przeznaczenia – mogą być jedno- lub wieloosobowe, ogólne, izolacyjne czy zabezpieczające. Kluczowe wymagania obejmują minimalną powierzchnię na jednego osadzonego (3 m²), odpowiednie wyposażenie, dostęp do oświetlenia oraz możliwość zachowania higieny osobistej. Wszystkie te elementy mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa, porządku oraz ochronę zdrowia osadzonych.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w tej lub podobnej sprawie, skontaktuj się ze mną pod numerem +48 537 230 390 lub mailowo: kancelaria@sienkoipartnerzy.pl.
Zdecydowanie warto skonsultować swoją sprawę z adwokatem, który posiada doświadczenie w danego rodzaju sprawach. Z przyjemnością pomogę Ci zrozumieć wszelkie zagadnienia związane z Twoją sprawą.
Pozdrawiam,
Adwokat Piotr Sieńko
